Opšti podaci o Divčibarama
Na planini Maljen, četrdesetak kilometara jugoistočno od Valjeva, i oko 100 kilometara od Beograda, nalaze se Divčibare, poznato, planinsko, turitičko mesto na nadmnorskoj visini od 980 metara između Crnog vrha (1098 m), Paljbe, Golupca i Velikog brda. Do Divčibara zbog geografskog položaja dopiru uticaji primorske klime, kao i karpatske i panonske. U vazduhu je najverovatnije zbog toga povećano prisustvo joda i klima je blaga. Divčibare prosečno imaju 239 dana godišnje bez vetra i 280 dana godišnje bez padavina, dok je prosečna temperatura vazduha leti ispod 22 stepena Celzijusa. Zimi, snežne padavine su obilne i Divčibare postaju omiljena destinacija ljubitelja snega i skijanja.
Novo, novo, novo! U Vili Marina možete iskoristiti vaučere Ministarstva turizma u visini od 5.000 din. Više možete pročitati i naći potrebne obrasce na početnoj stranici sajta Vile Marina Divčibare.
Istorija
Prvi pomen imena Divčibare pojavljuje se 1476. godine u turskom popisu Smederevskog sandžaka. Postoje različite legende kako su Divčibare dobile ime, ali najverovatnije naziv potiče od staroslovenske reči "divčibare" što znači "devojačke bare". I po narodnom predanju, planinskom polju dat je naziv "devojačke bare" jer je u davna vremena nakon letnje provale oblaka reka Crna Kamenica odjednom nabujala, i odnela mladu čobanicu, pa je ostala uspomena na nju - Divčibare.
Maljen je planina koja se prostire pravcem istok-zapad u dužini od oko 30 kilometara južno od Valjeva. Najviši vrh Maljena je na 1100 metara nadmorske visine. Do kraja 18 veka Povlen, Maljen i Suvobor su imali zajednički naziv Karadag (tur.) ili Crna Gora. U 19 veku Maljen dobija svoje ime u vezi sa glagolom po-maljati se. Maljen je šumovit sa mnogo proplanaka, livada i vidikovaca. Najviši vrhovi Maljena su Kraljev sto (1.104 m/nv), Crni vrh (1.098 m/nvm), Stražara (1.061 m/nv), Golubac (1.056 m/nv), Paljba (1.051 m/nv), Velika pleća (1.037 m/nv), Veliko brdo (1.036 m/nv), Vlasovi (1.033 m/nv) i Zabalac (1.011 m/nv). Šume sa puno proplanaka, livada i vidikovaca su odlika Maljena i drugih valjevskih planina Medvednik, Jablanik, Povlen koje spadaju u rudne planine i završni su masiv Dinarskog planinskog sistema.
Rezervati prirode
Pod strogom zaštitom države su četiri prirodna rezervata na Maljenu: Crna reka, Čalački potok, Zabalac i Vražiji vir.
U izvorišnom delu reke Bela Kamenica nalazi se rezervat prirode Zabalac. Zaštićena je sastojina breze sa pojedinačnim stablima bukve, jele, belog i crnog bora u površini od 11 hektara.
Na padinama vrha Velika pleća nalazi se rezervat površine 29 hektara gde su dominantne drvenaste vrste beli bor, breza, bukva, jarebika, hrast kitnjak itd.
Jedinstvena, preostala sastojina za valjevske planine je Čalački potok - jela i bukva na površini od 3 hektara sa pojedinačnim stablima breze, smrče, belog i crnog bora i jarebike.
Najveću površinu obuhvata prirodni rezervat Crna reka - ukupno 60 hektara. Okružuje izvorište Crne reke i sadrži posebne florističke i vegetacione vrednosti u kombinaciji sa atraktivnim elementima reljefa.
Flora i fauna
Četinarske šume su od najvećeg značaja za Maljen. Javljaju se beli, crni bor, jela,smrča, kleka i planinski bor. Od listopadnog drveća na Maljenu su najzastupljenije breza i bukva, crni i beli jasen, hrast, cer i božikovina ili zelenika.
Divčibare su poznate po različitim šumskim i livadskim zajednicama. Tu su jeremičak, vresak, kaćun i lincur, a krajem aprila javlja se najlepši cvet planine – narcis.Na Maljenu postoji najveća tresava u Srbiji, a tresavski eko sistemi su veoma retki na čitavom balkanskom poluostrvu. Tresave predstavljaju „letopis prirode“ iz kog se može saznati istorija žive prirode na našim prostorima. To je veoma bogat eko sistem u ko raste blizu sto biljnih vrsti.
Na Maljenu su u znatnoj meri zastupljeni i šumski plodovi koji se upotrebljavaju u ljudskoj ishrani: gljive, šumska jagoda, divlja malina i kupina. Od svih je najinteresantnija borovnica, koja raste u vidu žbunja, najviše u šumama bukve i jela.Takođe, ovde se može naći i mnogobrojno lekovito bilje: hajdučka trava, pelin, velebilje, matičnjak, majčina dušica itd.
Najznačajniji predstavnik divljači na Maljenu je srna. Tu su i zečevi, veverice, divlje svinje koje se ponovo pojavljuju, kune belice i kune zlatice. Pernata divljač je zastupljena sa više vrsta; rasprostranjena je jarebica kamenjarka, šareni detlić, seoski detlić, kreja i planinski slavuj.
Hidrografija
Divčibare su mesto bogato vodom. Ovo područje obiluje rečicama, izvorima i potocima koje pripadaju slivovima Kolubare i Zapadne Morave. Bukovska reka izvire pod visom Golupcem, teče živopisnom klisurom i kao pritoku prima Crnu reku. Manastirica izvire pod Kraljevim stolom (1103 m) i pravi vrlo lep vodopad Skakalo sa kaskadama, visok oko 20 metara. Na nekoliko mesta ispod istočne strane Golupca izvire rečica Crna Kamenica koja protiče kroz Divčibare u užem smislu. Dva izvorišna kraka se sastaju u centru Divčibara, pa dalje teku ispod pijace i pekare, a onda kroz klisuru punu brzaka i slapova u prelepom ambijentu crnih borova. Dalje teče između maljenskih visova, i u Tometinom polju se sastaje sa Belom Kamenicom, od kojih nastaje reka Kamenica, koja se uliva u Zapadnu Moravu.
Crna reka nastaje od više potoka koji izviru sa severne strane Divčibara. Posebno su zanimljivi vodopadi 5-10 metara. Ostale reke ovog kraja su Bukovska reka, Kozlica, Krčmarska reka, Manastirica, Paklenica i Bela Kamenica koje takođe teku kroz interesantne klisurice bogateći hidrografiju ovog kraja. Pored reka i potoka ovaj predeo je bogat i mnogobrojnim izvorima. Izvor Žujan je neobičan jer se nalazi u prostranoj močvarnoj livadi. Ne treba zaboraviti ni Hajdučku česmu na visu Čubrica, ni izvor Studenac. Voda ovog vrela je jako hladna, pa se zato vrelo naziva Studenac. Iz pukotine odakle izvire voda struji hladan vazduh, pa se pretpostavlja da iza izvora postoji čitav pećinski sistem koji do danas nije ispitan.
Manifestacije
Tokom cele godine na Divčibarama se održavaju raznovrsne turističke, kulturne i sportske manifestacije, kao što su “Beli narcis”, “Dani gljiva”, "Zimski festival dečije rekreacije", itd.
"Dani gljiva na Divčibarama" je manifestacija koja se održava svake godine početkom oktobra. Sastoji se iz edukativne izložbe sveže nabranih, proizvedenih i prerađenih gljiva. Pored gljiva svih vrsta, posetioci imaju priliku da razgledaju i prateće izložbe sa propratnom literaturom, stručnim časopisima o gljivama, kao i izložbe fotografija i dečijih crteža. Jedan od stalnih programa je okrugli sto na kom se govori o značju, zaštiti, pravilnom korišćenju gljiva, lekovitim svojstvima, otrovnosti gljiva, kao i zanimljivostima iz sveta gljiva. Pored okruglog stola važan sadržaj svakog dana gljiva su i veoma korisna predavanja koja drže naši najeminentniji stručnjaci.
Tradicionalna turistička manifestacija "Beli narcis" održava se svake godine na Divčibarama krajem maja. U okviru programa organizuju se brojna dešavanja, teniski turniri, izložbe cveća, izbor za mis, koncerti, moto skup, itd.
"Zimski festival dečije rekreacije" na Divčibarama održava se svake godine u februaru. Učestvuju ekipe iz Srbije, Crne Gore, Republike Srpske, Makedonije, Grčke, Mađarske, Rumunije i deca iz dijaspore. Aktivan boravak na čistom planinskom vazduhu u zimskom ambijentu Divčibara predstavlja pravu priliku za druženje i poboljšanje ukupne psihofizičke i zdravstvene situacije kod dece. Festival se zasniva na učestvovanjima u ponuđenim zimskim aktivnostima, koja se boduju za pojedinačni i ekipni plasman.
